भावनाओं को समझो

सकाळी कामाच्या गडबडीत दूध उतू गेल. ओट्यावर पसरलेला अथांग दूधसागर बघून मला रडू, स्वतःचीच चिड, काम वाढले म्हणून वैताग आला होता. 

माझा रडका आवाज ऐकून माझ पिल्लू पळत आले.

नील: मम्मा  don't be sad, दूध उतू जाणे *शुभ्र* असते.

मी: काय?

नील : sorry sorry... दूध उतू जाणे *शुध्द* असते. 

मी : 🤦‍♀️🤦‍♀️   तूला *शुभ* म्हणायच का??

नील: yeees शुभ आहे  हे आणि आपल्या कडे खूप दूध आहे.  Why to be sad??

दूध वाया जायचे दुःख नाही पण गॅस, ओटा स्वच्छ करायच त्रास आणि मनस्ताप जास्त होतो. 

दुःखी आईच्या सांत्वनाचा त्याचा प्रयत्न मात्र सुखद होता🤗

मेरी माँ

~मेरी माँ~

वाढदिवसाचे अभिष्टचिंतन #2020

मला का माहित नाही पण आज पारगाव मधली (१९९२) आई आठवते. तरुण,उत्साही. मी मोठी होत गेले आणि आई कधी म्हातारी होत गेली ते कळलच नही. आज आईचा  ६०वा वाढदिवसाच्या आहे. आतीकष्ट आणि नाजुक तब्येत यामुळे वयाच्या खुप आधिच तुला वार्धक्य आलय खर. आता नवीन सुरु होणारे उत्तरायण तू स्वतः साठी जग आसेही म्हणू शकत नाही कारण त्याची तुला सवयच नाही. पण तब्यतेची कळजी घेत,आमच्या चिंता कमी करुन ,ज्यास्त देव देव न करता नातवंडांन बरोबर मज्जेत घालव. 

तुला काही द्यायची माझी योग्यता नाही अणि तुला कश्याचा  मोह पण नाही. म्हणून मीच मागते खुप हट्टाने ठरवलेली आपली ट्रिप झालीच नही पण भविष्यात कधी योग आलाच तर तू नाही म्हणायचे नाही. मला तुझ्या बरोबर फिरायच आहे.

लवकर भेटू. 

बाप माणुस

"बाप माणुस"

पितृ दिनाचे अवचित साधून.....

"तू ठोक, मी आहे निस्तरायला" बाबांनच्या "मी आहे" ह्या आश्वासक डायलॉग मूळे कार चालवायचा मी पुनश:

हरी ओंम करु शकले आहे. 

आई माझ्यासाठी सर्वस्व पण बाबांना मात्र कायम गृहित धरलेल.एकदा मी बोलूनपण गेले होते की, तूम्ही पैसे कमावले पण आई खुप झटली आहे आमच्यासाठी. चुकल होत माझ तेंव्हा. आमच्यासाठी येवढ्या लांब राहून घर चालवणार्या बाबां चा त्याग मी विसरले होते. 

मी घरीयेणार म्हंटल की घडाळ्याच्या काट्याला न बघता रात्री अपरात्री घायला पोचवायला तूम्ही कायंम हजर. 

आज मी जी आहे ते तुमच्या मूळे. तुमच्या सहज वागण्यातून तूम्ही आमच्यावर किती छान संस्कार केले आहेत.

आपला हात कायम देणाराच असला पाहिजे। 

काम करायचे तर ते १००% देवून करायचे।

मातृप्रेम, भावा बहिणीन वरचे निरपेक्ष प्रेम। 

चांगले अक्षर, चित्रकला, हे सगळे गुण तुमच्याच कडून तर मिळाले आहेत. 

"तुझा नंबर येणार नाही, तर मग कुणाचा येणार?" तुमचा हा विश्वास मला सगळ्या परीक्षांमध्ये खुप पुढे घेऊन गेला.

तुमच्या जिवावर मी खुप माज केलाय आणि मज्जेत जगलेय.

 एका मुलाची आई झाले तरी, तुमच्या मोबाइल वरचा  'राणू बाळ' म्हणून आसणारा माझा नंबर मला सुखावून जातो. इंग्रांजीत "I love you, baba" अस म्हंटल तर, ते तुम्हाला   डायजेस्ट होणार नाही  पण तूम्ही माझे बाबा आसल्यचा मला खुप अभिमान आहे. काहीही करुन मातृ-पितृ ऋणातून मोकळे होणे शक्य नाही,खर तर त्या ऋणात राहण्यतच मोठा आनंद आणि सुखं आहे.

~स्नेहल

लोटांगण : एक अनुभूती

आगदी कळतय तेंव्हापासुन ताला सुरात,डोळे बंद करुन आरती म्हणतेय... आरती म्हणायची आणि शेवटी प्रार्थना

              घालीन लोटांगण, वंदीनचरण।

              डोळ्यांनीपाहीनरुपतुझें।

 हे म्हणताना स्वत: भोवती गिरकी घ्यायची. हे सगळ यंत्रावत घडत, घडत आलय आणि घडेल. पण "घालीन लोटांगण" म्हणजे प्रदक्षिणाच असे मला  वाटायचे. लोटांगणाचा खरा अर्थ कधी समजून घेण्याची वेळ आलीच नाही.  अकरा वर्षापूर्वी जेंव्हा लग्न झाल,तेंव्हा कळाले की सासरी (कुडाळ, सातारा) लग्नानंतर ग्राम देवाला नावर्यामुुलाच्या आईने म्हंणजे वरमाई ने किंवा घरच्या स्त्रीने लोटांगण घेण्याची प्रथा आहे.

देवाला नवस बोलून दंडवत घालणारे मी बघितले होते आगदी कैलास पर्वताला पण साष्टांग नमस्कार घालायचे उठायचे परत साष्टांग नमस्कार आशी प्रदक्षिणा पुर्ण करणारी भक्तमंडळी कमी नाहीत. पण लोटांगण म्हणजे पुर्ण जामिनीवर झोपून स्वतःभोवती लोळण घेत देवाची प्रदक्षिणा पुर्ण करणे. आमच्या लग्नात चुलत सासुबाईंनी घेतलेल लोटांगण म्हंणजे माझा पहिलाच अनुभव होता. नवी नवरी आसताना शोभा काकूंनी घेतलेले लोटांगण बघून, आपल्यासाठी कुणी असे कष्ट घेत आहेत, हे बघुन मनात एक कृतज्ञता, आदर होता. जेंव्हा केंव्हा देव आपल्याला संधी देईल तेंव्हा आपण पण लोटांगण  घेऊ हे माझ पक्क होत. 

मागच्या महिन्यात संकेत म्हणजे माझ्या चुलत दीराचे लग्न झाल. आणि वैशाली काकूंनी मला विचारल की तू लोटांगण घेशील का? नाही म्हणायचा काही प्रश्नच नव्हता पण आपल्याला जमेल का? ही शंका होती. शोभा काकूंनी घेतलेल लोटांगण धुसरसे आठवत होत. जेव्हा मी लोटांगण घेणार आहे, हे माझ्या माहेरी कळाले  तेंव्हा सगळेच खुप काळजीत होते. करोनाची पार्श्वभूमी, गावाकडची थंडी अणि माझी नाजुक तब्येतीमूळे  सगळे खुप काळजी करत होते पण माझा निर्णय पक्का आहे हे बघून मग सगळ्यांनी मला सपोर्ट करायला सुरुवात केली. 

दादा घरी प्रक्टिस कर म्हणाला आणि मी अतीउत्साह दाखवत घरातच लोळण घेतले... घरच्या smooth floor  वर जरी मस्त लोळण घेतले तरी कोपर,ढोपर अणि गुढगे कमालीचे दुखावले. लक्ष्यात आल की प्रकरण येवढेपण सोप्पे नही. 

मग सुरु झाल्या सगळ्यांच्या कळजीमय  सुचना , 

आई म्हणाली  तू जाड साडी नेस म्हणजे तुला काही टोचणार नाही 

बाबा म्हणाले तू kneecap अणि elbow protector  घाल.

पप्पांनी (सासरे) मंदिरात सतरंज्या घालायची तयारी दाखवली.

निशीने जोडीने लोटांगण घेऊया आसे सुचवाल, म्हणजे जर काही त्रास झाला तर दोघे मिळून सोसूया ही त्याची भावना होती.

सगळ्यांना माझी वाटणारी काळजी मला कळत होती पण करायचे तर जसे गावाकडे बाकीचे लोक करतात तसे करायचे, त्यात स्वताःच्या सोईसाठी कुठलाही बदल करायचा नाही आणि देव सगळ सांभाळून घेईलच हा विश्वास होता.

मग देवाला साकड घातल, मनापासुन प्रार्थना केली की आता तू सगळ संभाळून घे.

मनाची तयारी केली आसली तरी ऐनवेळ पोटात गोळा आला होताच. सगळ्या थोरांचे आशिर्वाद घेउंन, जसे जसे संगितल तस उपास, मौन पाळल. आता देवावर सगळ सोडून दिले होत.

गळ्यात हार घालून घ्यायला जरा अवघड्ल्यासारखे वाटत होत पण आता मौन सुरु होत, बोलू शकत नव्हते की मागे वळून बघणे शक्य नाही. तरी बर करोनामूळे वाजंत्री व गर्दीला फाटा दिला होता. 

मला वाटत होत की स्वत:च सगळ करायचे आहे, पण सगळा महिलवर्ग बरोबर होता. त्यानी घेतलेल्या कळजीमूळे सगळ फार सोपे झाल. आगदी फूला सारख जपून, गरज आसेल तिथे मला उचलून ठेवून त्यानी प्रदक्षिणापूर्ण करायला मोलाची मदत केली.त्या सर्वांचेच मनापासून आभार.

गावाकडच्या प्रथा,रुढी जरी अवघड असल्या आणि आत्ताच्या  काळात त्यावर विश्वास ठेवावा की नाही आसे वाटत आसताना त्या मागची भावना समजून घेणे महत्वाचे.

पाया पडणं, साष्टांग नमस्कार घालणं म्हणजे मनोभावे शरण जाणं, स्वाधीन होणं, सर्वस्व अर्पण करणं. आणि तेंव्हाच खरी मी- तूपणाची जाणीव नष्ट होते. हा अनुभव खुप वेगळा आणि चिरकाळ स्मरणात राहील.

~स्नेहल